Maxsumbobo maqbarasi
| Maqbara | |
|---|---|
 Maqbaraning asosiy jabhasi va kirish qismi. Yoz 2018-yil. | |
| Koordinatalari | 39/39/50/N/66/59/03/E |
| Joylashuv | Shaxar |
| Meʼmoriy uslubi | Fors arxitekturasi Islom va Oʻrta Osiyo meʼmorchiligi elementlari bilan qurilgan. |
| Qurila boshlagan | XIX asr |
| Xarita | |
| Koordinatalari | 39°39′48.8268″N 66°59′0.4164″E / 39.663563000°N 66.983449000°E |
Maxsum-bobo maqbarasi, baʼzan Maxsumbobo deb ham ataladi. Samarqand shahridagi XIX asrda qurilgan, xalq orasida mashhur boʻlgan Avliyo Maxzum bobo maqbarasi. Taxallusi Maxsum-bobo. Maxsumbobo XVIII asrda Farg‘onada tug‘ilib, 97 yil umr ko‘rdi. U umrining bir qismini Samarqandda o‘tkazgan, Xazrat Xizr masjidi yaqinida yashagan. O‘limidan so‘ng, uning jasadi, ehtimol, vasiyatiga ko‘ra, Samarqandga keltirilib, o‘sha yerda dafn etilgan.
Maqbara Samarqandning tarixiy markazida, eski shahar deb ataladigan joyda, qadimiy Afrasiyob shahrining janubiy chegarasida, Hazrati Xizr masjididan bir necha metr sharqda, Hazrati Xizrning asosiy kirish eshigida joylashgan. qabriston - shahardagi eng qadimgi qabristonlardan biri hisoblanadi. Maxsumbobo maqbarasidan 170 metr shimoli-sharqda, Hazrati Xizr qabristoni hududida Nuriddin Basir maqbarasi joylashgan[1].
Maqbara binosi pishiq g‘ishtdan suv o‘tkazmaydigan maxsus ohak asosiga qurilgan va shu sababli u bugungi kungacha saqlanib qolgan. Maqbaraning asosiy kirish eshigi janubi-sharqqa qaragan. Bino bir qavatli va ikki xonali boʻlib, toʻrtburchak gurxona (maqbara) va toʻrtburchak chillaxona (maxsus hujra)dan iborat. Bu ikki xona ajratuvchi devorning markazida joylashgan kichik eshik orqali bog'langan. Bu ikki xonaning har biri alohida gumbaz ostida joylashgan.Eshik yordamida qabrning maqbara qismidan yuqoriga ko‘tarilib, ustiga gumbaz o‘rnatilgan chillaxonaga o'tiladi[2].
Samarqandning boshqa meʼmoriy, arxeologik, diniy va madaniy yodgorliklari bilan birgalikda “Samarqand – madaniyatlar chorrahasi” nomi bilan YuNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan monument hisoblanadi.